Het Handje van Fatima

Het Handje van Fatima of de Hamsa (“vijf”) is oorspronkelijk berbers-marokkaans. Het is een zegenende hand die bescherming biedt. Heel populair in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. In West-Europa is het de laatste jaren een gewild mode-artkel geworden.

Andere namen zijn: Ghamsa (het getal 5), Khamsa, Xomsa. De amulet wordt opgehangen op deuren en muren, aan gevels, in auto’s. Ook wordt het veel op kleding afgebeeld. Het brengt geluk en weert het kwaad.
Het Handje komt voor in de islamitische volkstradities. Ook in de joodse en christelijke tradities.

Het Handje van Fatima is soms gecombineerd met een Oog, de Nazar vaak blauw, dat het Boze oog afweert. Daarom wordt het vaak tegenover de deur opgehangen.

Voor moslims verwijst het Handje van Fatima naar Fatima Zahra, de dochter van Mohammed.
Het verhaal gaat dat zij aan het koken was. Toen kwam haar man met een nieuwe vrouw binnen. Van schrik liet zij de lepel vallen en roerde door met haar hand in de kokende pap. Wonder boven wonder kwam die er ongeschonden én met twee duimen uit. De Hamsa heeft dan ook aan beide kanten dezelfde duim-vorm.

Moslims zien in de vijf vingers de vijf dagelijkse gebeden. En ook de vijf verplichtingen van het geloof. De Hamsa herinnert elke moslim aan de weg naar de hemel door deze geboden op te volgen.
a. bedevaart naar Mekka ten minste eenmaal in een leven
b. het publiek belijden van de islam
c. het geven van liefdadigheid,
d. vasten tijdens de Ramadan
e. vijf keer per dag bidden richting Mekka.

In de Joodse traditie heet de Hamsa Hamesh („vijf“) of de Hand van Mirjam of Maryam, de zus van Mozes. De Hamesh is gegraveerd met de naam van Jahweh. De Hamsa heeft twee duimen.
Sommigen zien in de vijf vingers de vijf boeken van de Torah. Of de vijfde letter van het alfabet „Heh“, dat de godsnaam Adonai betekent. Of de vijfhoekige ster pentagram, ook ster van Solomon genoemd.
De Hamesh heeft dezelfde functie als de Mezoeza aan de joodse voordeur. Dat is huis en bewoners beschermen, o.a. tegen het Boze Oog en geluk brengen.

Het symbool staat voor geluk maar ook voor steun en de deugden, geduld en trouw. Het stamt uit de tijd van de Foeniciers in Carthago. Wordt toegeschreven aan de godin Tanit, een maangodin, beschermster van de stad Carthago.

Kijk hier naar onze collectie Handje van Fatima.