#1. Het LEGA-volk, ook Warega genoemd.

Hun traditie is leven in kleine groepen in een dorp. De chief is hoofd van de belangrijkste familie, maar heeft geen centrale macht. Het hele sociale leven wordt geregeld door het Bwami genootschap, waar iedereen bijhoort.

Er zijn zeven rangen voor de mannen en vier voor de vrouwen. De inwijding is ingewikkeld met lessen volgen, betalingen doen en rituelen ondergaan. Daarmee kan iemand ook doorgroeien naar een hogere rang. Het Bwami genootschap beschermt tegen kwaadwillende geesten. De hoogste rang is Kindi, dat is een sociale leider met groot moreel gezag. De tweede rang is Yananio.

De Belgen verboden het Bwami genootschap in 1933 en weer opnieuw in 1948. Ondergronds bleef het bestaan en werd weer officieel erkend in 1958, kort voor de onafhankelijkheid in 1960. Veel kennis en ervaring in het maken van de traditionele kunst is verloren gegaan.

De levenswijze van de Lega is van jagers-verzamelaars in een rijke oerwoud omgeving. De vrouwen koken buiten of bij regen in de lange woonhuizen. De mannen eten samen in het mannenhuis, de vrouwen en kinderen eten samen in of bij de keuken.

De belgische koloniale regering heeft de levenswijze zwaar verstoord. Ze dwongen de mensen maniok, bananen en rijst te verbouwen. Het voedsel voor de werkers in de goud en ijzermijnen. In de laatste tientallen jaren zijn de Lega ook begonnen met goud wassen in de rivieren en met werken in de ijzermijnen.

#2. LEGA – maskers

Lega-maskers worden gedragen aan de zijkant of achterkant van het hoofd. Of aan een baard of gewoon in de hand. Het gezicht van de drager is zichtbaar, anders dan bij de meeste afrikaanse maskers. Ze kunnen ook opgehangen worden of op de grond bij elkaar gezet.

De meeste maskers zijn de kleine “lukwakongo” maskers van de Yananio-rang. Ze worden ook wel paspoort-maskers genoemd. Ze zijn persoonlijk  bezit. Na iemands dood worden ze overgedragen aan een familielid. Bij de rituelen worden teksten gezongen over de filosofie en de morele ethiek van de Bwami.

Belangrijkste idee is dat de overledenen niet dood en verdwenen zijn. Door de maskers leven ze voort in de tradities van hun erfgenamen.