HAITI 2021 – weer op weg naar dictatuur

Op 7 februari 1986 viel de dictatuur van Baby Doc, dit jaar 2021 eindigde het regime van president Jovenel Moïse, maar hij weigert. Sinds een jaar regeert hij per decreet, o.a. geeft hij een vrijhandelszone aan de zakenfamilie Apaid met een subsidie van 18 miljoen dollar. Voor verbouw van stevia voor de frisdrank-industrie, waar de gewone mensen voor een hongerloon moeten werken. Met steun of stilzwijgen van Amerika en Europa, wat hen medeplichtig maakt.

Door de enorme werkloosheid, burocratie en corruptie trekken veel Haitianen naar buurland Dominica en werken daar in de bananenteelt, waar veel Dominicaners weggetrokken zijn. In 2018 waren bananen goed voor 262 miljoen $, waarvan ongeveer 2/3 fairtrade. Veel werkers hebben geen verblijf om de hoge kosten en omdat een vergunning maar één jaar geldig is. In 2019 heeft FairTrade met 39 aangesloten organisa-ties een Roadmap opgezet om de problemen voor de illegale Haitianen te regulariseren.

HAITI 2010 – Parel van de Cariben

Prachtige naam – lelijk land. HAITI is de kleine arme verdroogde uithoek in het westen van het eiland Hispaniola. In 1804 werd het land onafhankelijk van Frankrijk, de eerste zelfstandige “slaven-republiek”. Dat maakt Haitianen trotse mensen. Al is 70% van de 10 miljoen mensen analfabeet. Zes miljoen mensen hebben geen stroom, 20% is werkloos, meer dan de helft moet het doen met minder dan 1 dollar per dag, 60% is ondervoed, 80% onder de armoede-grens.

De aardbeving van 12 januari 2010

heeft veel opgeroepen. Bestaande kontakten en projecten kregen veel te doen. De Stichting Haiti Project Assen steunt 190 scholen. Pater Bohnen begon ermee in 1954. Zijn hout-afdeling leverde beelden. Die ging Paul Meijs van SOS Kerkrade in 1967 verkopen. Dat leidde in 1969 tot de eerste wereldwinkel. In de jaren 70 verschenen veel grote beelden uit Haiti in de wereldwinkels. De verkoop liep niet zoals gehoopt was. Bijna 20 jaar later gingen veel fraaie beelden voor uitverkoopprijs weg. Kleine figuren deden het wel. Daarvan zijn nog een 40-tal beeldjes danspaar over. Fair Trade Original veilt ze op 8 februari als hulp-actie. Vele Overijsselse initiatieven voor Haiti waren te vinden op RTV Oost. Concerten, o.a. in Zwolle – Nijverdal – Enschede, schaatsen, heitje-karweitje, Ariens Zorgpalet en veel meer. De actie van TotaalBED leverde zelfs het naar boven afgeronde bedrag van 60.000 euro op.

Jaren het bekende nieuws

Tientallen jaren geeft Haiti weinig variatie in het nieuws: corruptie – geweld – van president Baby Doc – drugs ook van de vreemde priester-president Aristide. En van massale rampen, meestal “natuur-rampen” genoemd. Eind mei 2004 bijvoorbeeld waren er meer dan 2.000 doden door hevige regenval, meer dan 24 duizend woningen verwoest. In september jaagt de orkaan Jeanne een enorme moddergolf over een groot deel van het land. Ruim 3.000 doden; duizenden mensen dakloos. In 2005 was orkaan Dennis oorzaak van minstens 45 doden. In 2008 gaven diverse orkanen en stormen bijna 800 doden en honderden gewonden.

Voor het merendeel zíjn dat helemaal geen natuurrampen. Het zijn directe gevolgen van totale ontbossing en verwaarlozing van de water-afvoer enerzijds. Anderzijds slordige onverantwoorde bouw van huizen. En een falende overheid, waardoor de armsten helemaal geen huizen hebben en zelf maar een hut of krot in elkaar moeten knutselen. Rampen door menselijk falen en fouten gemaakt dus.

Er zitten Nederlanders

niet eens alleen voor missie-zending of ontwikkelingswerk. De hulp was belangrijk. In 1998 nog 1,3 miljoen euro, voor maatschappelijke ontwikkeling, economie en werkgelegenheid. Daarbij nog voor mensenrechten, conflictbeheersing, democratisering en bestuur. Van 1999 tot 2002 is de officiele hulp afgebouwd. Nederland wilde een kleiner aantal landen, is veel overzichtelijker voor onze ambtenaren. En de behoeften van het ontvangende land zijn niet het belangrijkste. Particuliere organisaties zijn wél gebleven en gaven in 2008 nog 7.6 miljoen euro uit.

Ook voor economie en handel

Nederland doet ook zaken met Haiti. In 2001 leverden onze bedrijven voor 21,7 miljoen euro aan zuivel, tarwemeel, vis, geneesmiddelen, papier. Daarvoor kregen we 1,7 miljoen euro terug aan chemicaliën, cacao, koffie, papier. En in 2002 investeerden we naar schatting 240 miljoen euro, waartegenover niet in ons land werd ge-investeerd door Haitianen.

Topproduct: adoptie-babies

Haiti is de laatste jaren uitgegroeid tot een van de belangrijkste leveranciers van adoptie-babies. De grootste inkoper is Wereldkinderen. Na de ramp leverde dat grote problemen: kinderroof en export via Dominicaanse Republiek naar de VS. Hierdoor zijn er veel geadopteerden en veel adoptie-families bij hulp betrokken. Stichting Haiti Contact is hieruit voortgekomen in 2007. WereldOuders is in 1991 voortgekomen uit Mexico. Veel van hun projekten in Haiti zijn zwaar getroffen, zie hun website.

2010 is grootste crisisjaar

met de ramp van 12 januari. Politiek stond veel op de agenda. Verkiezingen voor een nieuwe president, waarbij René Préval niet herkozen kan worden volgens de grondwet. De VN-troepen hebben hun deadline. Met de huidige rampen kunnen die zaken niet gewoon doorgaan, tijdelijke maatregelen moeten de overgang mogelijk maken. Vooral de opbouw van de politie en rechtsbescherming voor de gewone burger zijn van belang. Het wordt een extreem moeilijk jaar, waarbij alle goede hulp van buiten nodig is.

“Materialen van de vuilnisbelt.”

Kleine handwerklieden hebben gewoonlijk geen geld om materiaal te kopen voor de spullen die ze willen maken. Ze werken dus met wat ze kunnen vinden. Belangrijkste vindplek is voor bewoners van de stadswijken: de vuilnisbelt. Dat geldt in Haiti, Guatemala, Peru en alle landen met favela’s, neestal sloppenwijken genoemd. Daar vinden ze oud hout, lege oliedrums, sterke papieren cementzakken, overgebleven van de bouw van hotels aan het strand.
Van de cementzakken maken ze papiermaché. Dat worden dan bijvoorbeeld zonnemaskers, bloemen, nijlpaardmasker. De oliedrums worden in stukken gesneden, waarvan taptaps, servethouder en wanddecoraties worden gemaakt.
De stukken hout worden verwerkt tot dierfiguren, beeldjes, pennenstandaards en dergelijke. Ook ander klein materiaal wordt daarbij verwerkt zoals spijkers, haken, stukken touw of visnet, blad van planten, stukken board.