Dit spel bestaat al duizenden jaren, de algemene naam voor vele vormen is mancala. Dit arabische woord betekent “bewegen“ en associeert met zaaien en oogsten. Het is een denk- en strategie-spel zoals Go

Soms lees je dat het ontstaan is in Egypte of Ethiopie in de 5e of 6e eeuw. Het is veel ouder, er zijn speelborden gevonden in de Egyptische pyramide van Cheops en in de tempels van Luxor en Karnak. Keizerin Cleopatra speelde het, zegt een legende.
De Arabieren maakten nieuwe variaties. Zij verspreidden het spel over heel Afrika. In meerdere landen is het uitgeroepen tot nationaal afrikaans spel. Van daar verspreidde het zich over Azie, tot in Indonesie. Er zijn talloze namen en verschillende speelwijzen

Reizigers uit Egypte brengen het spel naar Europa in de 19-de eeuw. In de cafe’s van Cairo moest de verliezer de koffie betalen. Afrikaanse slaven brachten het spel naar Suriname en West Indie, vanwaar het zich over Latijns Amerika verspreidde. Daar heeft het spel soms religieuze betekenis. Bij begrafenissen wordt het gespeeld om de ziel van de dode te vermaken. Na zons-ondergang mag niet meer gespeeld worden. De geesten uit de onderwereld gaan dan meespelen. Zij roven de zielen van de spelers

Oud verhaal in Ghana. Een man en een vrouw waren lang aan het spelen. Ze besloten te trouwen om meer te kunnen spelen. Daar komt de naam van het spel vandaan. In de Akan-taal betekent Oware letterlijk “hij / zij trouwt”

Het spel bestaat uit een bord en 48 noten. Het bord kan bestaan uit twee delen met een scharnier voor makkelijk meenemen. Het heeft tenminste 12 vakken of “huizen“, soms ook 14 of 16. Er kan voor elke speler een verzamelvak zijn aan het eind, maar niet altijd. Het spel wordt door kinderen ook wel in het zand gespeeld, met zandkuiltjes en steentjes of schelpen

Er zijn oude borden, uit één stuk en in de vorm van een beeld, waarmee alleen de oudsten van het dorp of van de familie mogen spelen. Die zijn te vinden in musea, de afrikaanse kunsthandel en op veilingen

Het spel wordt gespeeld met noten van de boom Caesalpinia bonduc. Of ook wel met andere noten, grijze knikkernoten, van de boom die in Afrika ook wari-boom wordt genoemd

Enkele regionale namen: wari, oware West Afrika; anenam, puduo, abapah Ghana; isigoro / nkembe Rwanda en Burundi; adi, ti, walu Oost Afrika. Franstalig: awalée

Een voorbeeld van Spelregels      Zie hier de spelen die we in voorraad hebben