Mpingo-ebbenhout, maskers en beelden
Mpingo-ebbenhout is heel hard, de kern zwart, de bast licht van kleur; moeilijk te bewerken, maar het hout hoeft niet recht of zonder knoesten te zijn.
Er worden allerlei beelden uit gesneden, traditionele kunst zoals maskers en beelden, of moderne kunst, gestileerd of abstract; vroeger ook gewone huishoudelijke zaken als bv eetgerei.
De boom wordt 5 tot 8 meter, met een dikte van 1.20 meter; oogsten kan pas na 70 tot 100 jaar; het hout is duur, want hard en moeilijk te bewerken; het heet african blackwood of Dalbergia melanoxylon, of ook ebbenhout; heel oude naam is mozambikaans ivoorhout.

Sinds 1996 loopt er een internationaal project om de boom te beschermen tegen uitsterven.
Het echte ebbenhout – Diospyros ebenum – is een andere soort, zeldzaam, heel duur, in Kenya en Uganda niet meer te krijgen.

Dit houtsnijwerk wordt in Tanzania alleen gemaakt door het volk van de Makonde, hun traditie is minstens driehonderd jaar oud, de leeftijd van beelden die door Arabieren zijn meegenomen; kenners menen dat de traditie vele eeuwen ouder is, want die is gebaseerd op de volgende ontstaans-mythe van het Makonde-volk:

The Makonde people have a traditional tale, that in the beginning, there was a man, who lived alone in a wild place and was lonely. One day he took a piece of wood and shaped it with a tool into a figure. He placed the figure in the sun by his dwelling. Night fell and when the sun rose again the figure was a woman and she became his wife. After the death of their first two children, the third child who was born after they moved to higher ground where the thick bush grows, was the first Makonde.

De Makonde wonen op het Mueda Plateau, oorspronkelijk in noord Mozambique; begin vorige eeuw trokken ze naar zuid Tanzania vanwege droogtes en slechte oogsten.
Een hele groep is rond 1950, 1960 naar Dar Es Salaam gegaan, in het begin woonden ze in het dorpje Boko, zo’n 32 km langs de Bagamoyo road.

Eind jaren 70 gingen ze vandaar naar de wijk Mwenge, nu een echt kunstenaarsdorp met een beroemde markt voor houtsnijwerk, een grote toeristische attractie van de stad; in andere delen van Tanzania woont slechts een enkeling, die daar dan ook de houtbewerker is voor de hele omgeving.
Meer mpingo houtsnijwerk