Vanille vruchten

De vanille-bloem bloeit maar één ochtend en moet met de hand bestoven worden. Er zijn 600 bloemen nodig voor 1 kilo stokjes, die pas na een lange fermentatie verkocht kunnen worden. De echte natuurlijke vanille is altijd duur. Veel bedrijven kiezen voor “vanille-aroma”, synthetische vanilline, die 20 keer goedkoper is.

De vanille-orchidee groeit in de schaduwrijke jungle in de Sava-regio, noord Madagaskar. Het land levert 80% van de wereld-productie. De plant is oorspronkelijk mexicaans.

In 1985 kwam Coca Cola met een nieuw produkt “New Coke”, geproduceerd met kunstmatig vanilline. De prijs voor vanille zakte tot minder dan de helft, ramp voor Madagaskar. Toen de productie van de “New Coke” na een paar jaar stopte, kon de prijs weer langzaam stijgen.

De laatste jaren was de oogst slecht door droogte en door cyclonen, de prijs was in 2010 nog 20 dollar per kilo. De vraag stijgt sterk; grote bedrijven kopen massaal in voor de smaak van ijs, chocolade, parfums en geur-producten. Meer oogst duurt lang: 4 jaar voor nieuwe planten, dus er is blijvend tekort.

De prijzen schoten in 2017 omhoog naar 635 dollar per kilo, duurder dan zilver. Midden 2018 is dat zo’n 500 a 600 dollar, veel geld voor driekwart van de mensen, die van 1 à 2 dollar per dag moeten leven. Wie meer verdient heeft gemiddeld 1500 dollar per jaar.

Rovers werden wakker en roven de vanille-stokjes met geweld van de velden. De boeren bewaken ‘s nachts hun planten gewapend met machetes en pistolen, betrapte dieven worden soms direkt gedood. Aangifte bij de politie heeft geen zin, vaak doen die zelf mee aan het roven.

Als bescherming tatoe-eren de boeren hun vanille-stokjes, zodat je in elk geval kan zien wie de boereneigenaar is. Definitieve oplossing kan alleen komen met volledig gecontroleerde handel, volledig fair trade naar de herkomst en de prijs af-boerderij.